The fall

Gillian Anderson zarzekała się po zakończeniu pracy nad „Z archiwum X”, że do telewizji nie powróci. Na szczęście dla nas, dała się jednak namówić i możemy ją ostatnio podziwiać w aż dwóch telewizyjnych produkcjach. „Hannibalu”, gdzie wypada świetnie (co jest o tyle dużą sztuką, że nie ma tam co grać) oraz w miniserialu BBC „The fall”, który moim zdaniem w pełni zasłużenie stał się jednym z największych hitów tej stacji w ostatnich latach.

Na pierwszy rzut oka niewiele zwiastowało tak duży sukces. Fabuła „The fall” kręci się bowiem wokół sprawy seryjnego mordercy kobiet, który grasuje w Belfaście. Czy może być coś bardziej sztampowego w przypadku kina policyjnego? Ale szybko okazuje się, że ta typowa z pozoru opowieść przechodzi na znacznie wyższy poziom. Duża w tym zasługa kilku rzeczy. Począwszy od dla mnie bardzo zaskakującej czyli wyboru miejsca akcji. Okazuje się, że jej umiejscowienie w Irlandii Północnej determinuje bardzo wiele wątków i podnosi poziom dramatyzmu. Powiem szczerze, że sądziłem, że po zawieszeniu broni przez IRA sytuacja w tej prowincji Wielkiej Brytanii się znormalizowała. Jeżeli serial nie ubarwia to nie mogłem się bardziej mylić. Śledząc bowiem pracę policji obserwujemy także cały czas swoistą wojnę jaką prowadzi z nią część społeczeństwa Irlandii Północnej, a wątki te są bardzo ciekawie i umiejętnie poprowadzone.

Drugim czynnikiem jest zestawienie pracy policji (i życia prywatnego ich funkcjonariuszy) z życiem prywatnym seryjnego mordercy. Widz od razu poznaje jego tożsamość i przez cały seans stopniowo dowiadujemy się co raz więcej o tym jak wygląda jego podwójne życie. To normalne. Z żoną, dwójką dzieci, w poradni psychologicznej gdzie pracuje. I to ukryte. Kiedy ślęczy w Internecie nad wyborem kolejnej ofiary, podkrada bieliznę przyszłym ofiarom i w końcu zabija. Powiecie, że to nie novum, bo mamy przecież „Dextera”, który już osiem sezonów opowiada o życiu seryjnego mordercy. Novum polega na tym, że Paul Spector (morderca z „The fall”) to postać dużo bardziej zwyczajna, a przez to po stokroć bardziej wiarygodna i przerażająca niż komiksowy Dexter Morgan. 

Co ważne, wątek seryjnego mordercy jest tylko jednym z wielu, a wszystkie wątki poboczne prezentują się interesująco i ciekawie budują klimat opowieści. Duża w tym zasługa świetnie skonstruowanych postaci. Wspominałem przy okazji „American Horror Story” o umiejętności twórców radzenia sobie z dużą ilością bohaterów i „The fall” również wypada w tym względzie bardzo dobrze. Główni antagoniści to Inspektor Stella Gibson (zjawiskowa Gillian Anderson) oraz wzmiankowany Paul Spector (Jamie Dorman). Ich życie zostaje skonfrontowane celem zaprezentowania jak bardzo różni, choć jednocześnie podobni są do siebie. Ale to tylko główni bohaterowie dramatu, a postaci pobocznych jest mnóstwo. Na szczególną uwagę zasługują jednak postacie kobiece, które zdają się dominować wyjątkowo mocno nad mężczyznami. Dawno w żadnym serialu nie widziałem tak ciekawie i różnorodnie sportretowanych kobiet i to zarówno ze strony policji (Inspektor Gibson, jej asystentka Danielle Ferington, czy pani patolog Reed Smith) jak i „cywilów” (żona Spectora, młodociana Katie, czy pacjentka Spectora Liz Taylor). Ale wszystkie postacie łączy jedno. Są świetne zagrane i jak wszystko w tym serialu są z jednej strony bardzo wiarygodne, a z drugiej bardzo niejednoznaczne. Bo w „The fall” nic nie jest czarno białe.

„The fall” to dramat psychologiczny i film policyjny stawiający wiele interesujących pytań i unikający prostych odpowiedzi. Świetnie zagrany, bardzo dobrze napisany i dość nietypowy jak na tego rodzaju produkcję. Ma relatywnie powolne tempo i bliżej mu raczej do skandynawskich kryminałów Mankella niż standardowej opowieści o seryjnych mordercach (vide „Criminal minds”). Dobrze być na to przygotowanym, bo choć moim zdaniem bardzo udana to produkcja i warto się z nim zapoznać, to nie każdemu ta historia i sposób jej zaprezentowania przypadnie do gustu.